Rolniczy handel detaliczny - nowe przepisy

Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników. (Dz. U. 2016, poz. 1961). Zamiarem tej ustawy jest umożliwienie polskim producentom rolnym sprzedaży żywności przetworzonej, jeśli wytworzona zostanie w gospodarstwie rolnika i na bazie własnych surowców lub takich, które pozyska od innych producentów. Nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2017 roku.

Wprowadzono zmiany do następujących ustaw:

  • ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
  • ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej
  • ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
  • ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej
  • ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego
  • ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

Do krajowego prawodawstwa została wprowadzona definicja „rolniczego handlu detalicznego”.

Definicję tej formy sprzedaży żywności określono w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia w brzmieniu: rolniczy handel detaliczny ‒ handel detaliczny w rozumieniu art. 3 ust. 7 rozporządzenia nr 178/2002, polegający na zbywaniu konsumentowi finalnemu, o którym mowa w art. 3 ust. 18 rozporządzenia nr 178/2002, bez udziału pośrednika, żywności pochodzącej w całości lub części z własnej uprawy. hodowli lub chowu tego podmiotu.

Produkcja i zbywanie żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego:

  1. mogą być dokonywane w ilościach dostosowanych do potrzeb konsumentów;
  2. nie mogą stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności i wpływać niekorzystnie na ochronę zdrowia publicznego;
  3. podlegają nadzorowi organów odpowiednio Państwowej Inspekcji Sanitarnej albo Inspekcji Weterynaryjnej;
  4. są dokumentowane w sposób umożliwiający określenie ilości zbywanej żywności;
  5. nie mogą być dokonywane z udziałem pośrednika, z wyjątkiem zbywania takiej żywności podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszy, organizowanych w celu promocji żywności, jeżeli pośrednik zbywa żywność:
  1. wyprodukowaną przez tego pośrednika w ramach rolniczego handlu detalicznego,
  2. wyprodukowaną przez inny podmiot prowadzący rolniczy handel detaliczny na obszarze powiatu,
    w którym pośrednik ten prowadzi produkcję żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego,
  3. lub na obszarze powiatu sąsiadującego z tym powiatem.

Podmioty prowadzące rolniczy handel detaliczny będą podlegać wpisowi do rejestru prowadzonego przez organy Inspekcji Weterynaryjnej (powiatowi lekarze weterynarii) lub Państwowej Inspekcji Sanitarnej (państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni lub państwowi graniczni inspektorzy sanitarni).

Rolniczy handel detaliczny dotyczy sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy, produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym na podstawie odrębnych przepisów, jeżeli:

  1. sprzedaż nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub na rzecz osób fizycznych na potrzeby prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej;
  2. przetwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych i ich sprzedaż nie odbywa się przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze, z wyłączeniem uboju zwierząt rzeźnych i obróbki poubojowej tych zwierząt, w tym również rozbioru, podziału i klasyfikacji mięsa, przemiału zbóż, wytłoczenia oleju lub soku oraz sprzedaży podczas wystaw, festynów, targów przez rolnika prowadzącego działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego;
  3. sprzedaż jest prowadzona:
  1. w miejscach w których produkty te zostały wytworzone, lub
  2. przeznaczonych do prowadzenia handlu;
  3. do restauracji, stołówek, sklepów.
  1. jest prowadzona ewidencja sprzedaży zawierająca co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu, przychód narastająco od początku roku oraz ilość i rodzaj przetworzonych produktów. Dzienne przychody są ewidencjonowane w dniu sprzedaży
  2. ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu, z wyłączeniem wody.

 

Za produkt roślinny pochodzący z własnej uprawy uważa się również mąkę, kaszę, płatki, otręby, oleje i soki wytworzone z surowców pochodzących z własnej uprawy.

Ubój zwierząt nadal będzie mógł odbywać się tylko w rzeźni. Uznany on został jako dopuszczona usługa szczególna, z której będą mogli korzystać rolnicy rejestrujący rolniczy handel detaliczny, prowadzący przetwórstwo mięsa. Zlecenie usługi uboju, obróbki poubojowej, rozbioru, podziału i klasyfikacji mięsa oraz przemiał zbóż będzie dopuszczone w ramach tej działalności.

Inspekcja Weterynaryjna będzie prowadzić nadzór nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności zawierającej środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego oraz produkty pochodzenia zwierzęcego (żywności złożonej). Nadzór nad żywnością pochodzenia niezwierzęcego pozostanie w gestii Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Ustawa daje także Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych kompetencje do sprawowania nadzoru nad jakością handlową żywności znajdującej się w rolniczym handlu detalicznym.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, razem z Ministrem Zdrowia, określi w rozporządzeniach ‒ limity ograniczające rozmiar działalności prowadzonej przez jeden podmiot w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz wymagania higieniczne dla podmiotów prowadzących rolniczy handel detaliczny produktami pochodzenia zwierzęcego i żywnością złożoną (w ramach możliwych dostosowań tych wymagań do wymogów określnych w przepisach Unii Europejskiej). Dla podmiotów prowadzących rolniczy handel detaliczny żywnością pochodzenia niezwierzęcego analogiczne wymagania higieniczne kreśli w rozporządzeniu minister zdrowia.

Przy prowadzeniu produkcji i sprzedaży żywności przez rolników w ramach działalności rolniczy handel detaliczny, która została zdefiniowana w przepisach ww. ustawy, rolnicy są zobowiązani do spełniania przede wszystkim wymagań rozporządzenia (WE) nr 852/2004.

Przepisy te przewidują, że w przypadku, gdy produkcja prowadzona jest przy wykorzystaniu pomieszczeń używanych głównie jako prywatne domy mieszkalne (np. przy wykorzystaniu sprzętu i urządzeń gospodarstwa domowego w kuchni domowej), zamiast wymogów określonych w załączniku II w rozdziale II tego rozporządzenia, obowiązują wymogi określone w jego załączniku II w rozdziale III (uproszczone wymagania higieniczne).

Dodatkowo planuje się objęcie tymi uproszczonymi wymaganiami podmiotów prowadzących rolniczy handel detaliczny, które w ramach prowadzonej działalności wykorzystują do prowadzenia produkcji żywności pomieszczenia inne niż używane głównie jako prywatne domy mieszkalne (np. osobne budynki zlokalizowane na terenie gospodarstwa).

Projekt rozporządzenia w tej sprawie jest przygotowywany w resorcie rolnictwa i będzie podlegać procedurze notyfikacji Komisji Europejskiej

Ustawa wprowadza także preferencje podatkowe, w postaci zwolnienia z podatku dochodowego przychodów ze sprzedaży przetworzonych produktów z własnej uprawy, hodowli lub chowu – w ilościach, które podmioty działające na rynku spożywczym mogą zbywać konsumentom finalnym w ramach rolniczego handlu detalicznego i jednocześnie do wysokości 20 000 zł rocznie, co ma na celu ułatwienie prowadzenia takiej sprzedaży.

Producent rolny po uzyskaniu ze sprzedaży przerobionej żywności przychodów w wysokości 20 000 zł będzie też mógł wybrać opodatkowanie przychodów powyżej tej kwoty wg 2 % stawki podatku zryczałtowanego. Ten sam sposób opodatkowania będzie mógł wybrać również w przypadku, gdy jego sprzedaż przekroczy limity, które podmioty działające na rynku spożywczym mogą zbywać konsumentom finalnym w ramach rolniczego handlu detalicznego.

Grażyna Norbert DODR