Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników. (Dz. U. 2016, poz. 1961). Zamiarem tej ustawy jest umożliwienie polskim producentom rolnym sprzedaży żywności przetworzonej, jeśli wytworzona zostanie w gospodarstwie rolnika i na bazie własnych surowców lub takich, które pozyska od innych producentów. Nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2017 roku.
Wprowadzono zmiany do następujących ustaw:
Do krajowego prawodawstwa została wprowadzona definicja „rolniczego handlu detalicznego”.
Definicję tej formy sprzedaży żywności określono w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia w brzmieniu: rolniczy handel detaliczny ‒ handel detaliczny w rozumieniu art. 3 ust. 7 rozporządzenia nr 178/2002, polegający na zbywaniu konsumentowi finalnemu, o którym mowa w art. 3 ust. 18 rozporządzenia nr 178/2002, bez udziału pośrednika, żywności pochodzącej w całości lub części z własnej uprawy. hodowli lub chowu tego podmiotu.
Produkcja i zbywanie żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego:
Podmioty prowadzące rolniczy handel detaliczny będą podlegać wpisowi do rejestru prowadzonego przez organy Inspekcji Weterynaryjnej (powiatowi lekarze weterynarii) lub Państwowej Inspekcji Sanitarnej (państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni lub państwowi graniczni inspektorzy sanitarni).
Rolniczy handel detaliczny dotyczy sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy, produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym na podstawie odrębnych przepisów, jeżeli:
Za produkt roślinny pochodzący z własnej uprawy uważa się również mąkę, kaszę, płatki, otręby, oleje i soki wytworzone z surowców pochodzących z własnej uprawy.
Ubój zwierząt nadal będzie mógł odbywać się tylko w rzeźni. Uznany on został jako dopuszczona usługa szczególna, z której będą mogli korzystać rolnicy rejestrujący rolniczy handel detaliczny, prowadzący przetwórstwo mięsa. Zlecenie usługi uboju, obróbki poubojowej, rozbioru, podziału i klasyfikacji mięsa oraz przemiał zbóż będzie dopuszczone w ramach tej działalności.
Inspekcja Weterynaryjna będzie prowadzić nadzór nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności zawierającej środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego oraz produkty pochodzenia zwierzęcego (żywności złożonej). Nadzór nad żywnością pochodzenia niezwierzęcego pozostanie w gestii Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Ustawa daje także Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych kompetencje do sprawowania nadzoru nad jakością handlową żywności znajdującej się w rolniczym handlu detalicznym.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, razem z Ministrem Zdrowia, określi w rozporządzeniach ‒ limity ograniczające rozmiar działalności prowadzonej przez jeden podmiot w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz wymagania higieniczne dla podmiotów prowadzących rolniczy handel detaliczny produktami pochodzenia zwierzęcego i żywnością złożoną (w ramach możliwych dostosowań tych wymagań do wymogów określnych w przepisach Unii Europejskiej). Dla podmiotów prowadzących rolniczy handel detaliczny żywnością pochodzenia niezwierzęcego analogiczne wymagania higieniczne kreśli w rozporządzeniu minister zdrowia.
Przy prowadzeniu produkcji i sprzedaży żywności przez rolników w ramach działalności rolniczy handel detaliczny, która została zdefiniowana w przepisach ww. ustawy, rolnicy są zobowiązani do spełniania przede wszystkim wymagań rozporządzenia (WE) nr 852/2004.
Przepisy te przewidują, że w przypadku, gdy produkcja prowadzona jest przy wykorzystaniu pomieszczeń używanych głównie jako prywatne domy mieszkalne (np. przy wykorzystaniu sprzętu i urządzeń gospodarstwa domowego w kuchni domowej), zamiast wymogów określonych w załączniku II w rozdziale II tego rozporządzenia, obowiązują wymogi określone w jego załączniku II w rozdziale III (uproszczone wymagania higieniczne).
Dodatkowo planuje się objęcie tymi uproszczonymi wymaganiami podmiotów prowadzących rolniczy handel detaliczny, które w ramach prowadzonej działalności wykorzystują do prowadzenia produkcji żywności pomieszczenia inne niż używane głównie jako prywatne domy mieszkalne (np. osobne budynki zlokalizowane na terenie gospodarstwa).
Projekt rozporządzenia w tej sprawie jest przygotowywany w resorcie rolnictwa i będzie podlegać procedurze notyfikacji Komisji Europejskiej
Ustawa wprowadza także preferencje podatkowe, w postaci zwolnienia z podatku dochodowego przychodów ze sprzedaży przetworzonych produktów z własnej uprawy, hodowli lub chowu – w ilościach, które podmioty działające na rynku spożywczym mogą zbywać konsumentom finalnym w ramach rolniczego handlu detalicznego i jednocześnie do wysokości 20 000 zł rocznie, co ma na celu ułatwienie prowadzenia takiej sprzedaży.
Producent rolny po uzyskaniu ze sprzedaży przerobionej żywności przychodów w wysokości 20 000 zł będzie też mógł wybrać opodatkowanie przychodów powyżej tej kwoty wg 2 % stawki podatku zryczałtowanego. Ten sam sposób opodatkowania będzie mógł wybrać również w przypadku, gdy jego sprzedaż przekroczy limity, które podmioty działające na rynku spożywczym mogą zbywać konsumentom finalnym w ramach rolniczego handlu detalicznego.
Grażyna Norbert DODR