Konsultacje publiczne w ramach Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030 - relacja | DODR Wrocław

W środę 13 września, we Wrocławiu zostały zorganizowane Konsultacje publiczne w ramach „Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030”, która jest podstawowym dokumentem strategicznym polityki rolnej i rozwoju obszarów wiejskich państwa. Strategia prezentuje cele, kierunki interwencji oraz działania, jakie powinny zostać podjęte do 2030 roku. Dokument został opracowany na podstawie regionalnych Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030, opracowanych przez wojewódzkie zespoły. Ze względu na zmiany w sektorze rolnym, spowodowane wystąpieniem pandemii COVID-19 oraz wojną na Ukrainie, resort rolnictwa przystąpił w 2022 roku do aktualizacji dokumentu. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwróciło się do wojewodów z prośbą o zaktualizowanie przygotowanych wcześniej strategii wojewódzkich. 

Dolnośląska strategia

Spotkanie rozpoczął Dyrektor DODR Marek Tarnacki, który przedstawił zagadnienia, nad którymi pracował zespół ds. analizy szans i zagrożeń oraz potencjalnych kierunków rozwoju obszarów wiejskich do 2030 roku w województwie dolnośląskim. Pierwsze spotkanie zespołu odbyło się w lipcu 2017 roku. Zespół spotkał się dwanaście razy. W pierwszym roku trwały prace nad zarysem opracowania dotyczącego rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa województwa dolnośląskiego do 2030 r. Kolejnym krokiem było stworzenie „Strategii górskiej”. W 2022 roku zaktualizowano dokumenty strategiczne, tj. „Zarys opracowania dotyczącego rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa województwa dolnośląskiego do 2030 r.”, „Trendy rozwojowe rolnictwa i obszarów wiejskich województwa dolnośląskiego” oraz „Kierunki interwencji (priorytety) rozwoju obszarów wiejskich województwa dolnośląskiego”. Zespół pracował także nad aktualizacją „Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030”. 

Goście spotkania

Podczas konsultacji publicznych wystąpił Poseł Jacek Świat. List Europoseł Anny Zalewskiej przeczytała Karolina Mrozowska. Wzięli w nich udział przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Radca w Departamencie Strategii i Rozwoju Magdalena Maciejewska, Zastępca Dyrektora Departamentu Rolnictwa Ekologicznego i Jakości Żywności Jan Golba, Michał Radomski z Departamentu Płatności Bezpośrednich oraz Przemysław Żabiński z Departamentu Strategii i Rozwoju. Na spotkanie przyjechali także członkowie zespołu ds. analizy szans i zagrożeń oraz potencjalnych kierunków rozwoju obszarów wiejskich do 2030 roku w województwie dolnośląskim – Dyrektor Wydziału Nieruchomości, Rolnictwa i Środowiska w Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim Jacek Jemioła, Sekretarz Zespołu Zbigniew Michalewski, Dyrektor Dolnośląskiego Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa  Magdalena Salińska i jej Zastępca Jolanta Szczuraszek, Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa Bernadeta Kucharskia oraz członek Zespołu i Przewodniczący Rady Regionalnej NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” Zagłębia Miedziowego Bogusław Barnaś.

W konsultacjach uczestniczyli również Zastępca Dyrektora Oddziału Terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa we Wrocławiu Karol Sakowski i kierownik Wydziału Rozwoju Rynków Rolnych KOWR we Wrocławiu Diana Choińska, Dyrektor Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych Piotr Śnigucki, Dominik Wojciechowski z Wydziału Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, dr inż. Tomasz Pilawka z Katedry Ekonomii Stosowanej na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu, doradca ds. gospodarki wodnej z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu Ryszard Majewicz, Marta Kukuła i Karolina Gmur z Instytutu Rozwoju Terytorialnego, Dyrektor Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Bożkowie Józef Kochniarczyk oraz doradcy z Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego. 

Wnioski dla Dolnego Śląska

Wnioski zaktualizowanej diagnozy sytuacji społeczno-gospodarczej obszarów wiejskich i rolnictwa w województwie dolnośląskim przedstawiła prof. Barbara Kutkowska z Katedry Ekonomii Stosowanej na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu.Mówiła między innymi o tym, że pomimo bardzo dobrych warunków klimatyczno-glebowych, rolnictwo dolnośląskie dostarcza tylko 5% wartości produkcji towarowej w kraju, z wyraźną dominacją produkcji roślinnej. Udział produkcji roślinnej w latach od roku 2003 do 2020 zwiększył się z 56% do 70% kosztem udziału produkcji zwierzęcej. Relacje opłacalności oraz system dopłat bezpośrednich obowiązujący w przeszłości  ukształtowały specjalizację regionalną dolnośląskiego,  jako producenta zbóż (pszenica, kukurydza) oraz rzepaku na skalę wielkotowarową. Wskazała, że szansą rozwoju  dla małych i średnich gospodarstw są możliwości sprzedaży bezpośredniej, a także rolniczy handel detaliczny. W województwie dolnośląskim działa coraz więcej lokalnych producentów i przetwórców żywności tradycyjnej i regionalnej. Dla osiągnięcia wspólnych korzyści dolnośląscy producenci tworzą stowarzyszenia, klastry oraz grupy producenckie. Perspektywy rozwoju mają też drobne zakłady przetwórstwa rolno-spożywczego – małe przetwórstwo owocowo-warzywne, piwowarnie, zakłady produkujące niskoprocentowe alkohole (cydr), serowarnie, firmy produkujące na bazie ziół itp. Funkcjonowanie takich zakładów w przyszłości zależy od ich powiązania z lokalną turystyką. Tendencje rynkowe wskazują na to, że małe i średnie firmy mogą poszukiwać potencjałów rozwojowych w przetwórstwie gryki, orkiszu oraz soi.

Prof. Barbara Kutkowska podkreśliła, że na odpowiedzialny rozwój obszarów wiejskich, składa się między innymi zróżnicowana, dochodowa gospodarka wiejska, przeciwdziałanie ubóstwu i wykluczeniom społecznym, skuteczne zarządzanie środowiskiem przyrodniczym i dziedzictwem kulturowym, rozwój lokalnych rynków, w tym rolno-spożywczych, dostępność komunikacyjna obszarów wiejskich, żywotne, wielofunkcyjne rodzinne gospodarstwa rolne, ale także wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, czy włączenie rodzinnych gospodarstw rolnych w opłacalny proces produkcji żywności o najwyższej jakości.

Zmiany w Strategii

Magdalena Maciejewska, radca w Departamencie Strategii i Rozwoju w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaprezentowała projekt zaktualizowanej Strategii zrównoważonego rozwoju wsi rolnictwa i rybactwa 2030. Sytuacja na obszarach wiejskich i w sektorze rolno-spożywczym zmieniła się w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19 oraz wojną w Ukrainie. Konieczne jest zwiększanie odporności sektora rolno-spożywczego na kryzysy oraz wzmocnienie bezpieczeństwa żywnościowego. Głównym celem strategii jest rozwój gospodarczy wsi, zapewniający bezpieczeństwo żywnościowe kraju oraz trwały wzrost dochodów jej mieszkańców przy minimalizacji rozwarstwienia ekonomicznego, społecznego i terytorialnego oraz poprawie stanu środowiska naturalnego.

Do strategii zostały dodane nowe projekty strategiczne zaplanowane na lata 2023-2027. Są one związane między innymi  z realizacją Polskiego Ładu i Polskiego Ładu dla Polskiej Wsi, nowymi funduszami wykorzystywanymi do finasowania rozwoju obszarów wiejskich i sektora rolno spożywczego. Kolejna aktualizacja listy projektów strategicznych nastąpi w 2025 roku.

Red. 
Fot. Ewa Kutkowska, DODR