W środę, 8 marca, w Chojnowie odbyła się konferencja zorganizowana w ramach Operacji Innowacyjne technologie w produkcji roślinnej – uprawa rzepaku.
Tematyka konferencji dotyczyła monitorowania plantacji, umiejętności rozpoznawania agrofagów i określania poziomu zagrożenia, a przede wszystkim nowych narzędzi szybkiego reagowania na zmiany w uprawach rzepaku, w postaci platform sygnalizacji agrofagów i systemów wspomagania decyzji oraz wykorzystania GPS, dronów i innych urządzeń w uprawach. Podkreślono znaczenie właściwego doboru odmian pod kątem odporności na patogeny i negatywne czynniki środowiskowe. Omówiono też możliwości zastąpienia środków ochrony roślin metodami i środkami biologicznymi, typowo technologiczne aspekty uprawy gleby w warunkach uproszczeń oraz prawidłowy płodozmian, siew i zasady dbania o środowisko i klimat.
Konferencję poprowadził prof. dr hab. Marek Korbas z Zakładu Mykologii IOR-PIB, który omówił zagadnienia związane z ochroną rzepaku, krótko scharakteryzował występujące w nim agrofagi oraz ich mechanizmy działania. Następnie przedstawił innowacyjne rozwiązania w uprawach rzepaku i opowiedział o nowoczesnych sposobach monitorowania upraw oraz narzędziach wspierających rolnika w podejmowaniu decyzji.
W czasie konferencji zaprezentowano wyniki badań naukowych, które potwierdzają wzrost plonowania po zastosowaniu biologicznej ochrony roślin, a także jej skuteczność. Jednym z takich rozwiązań może być wykorzystanie pszczół do ochrony upraw rzepaku przed grzybami Botrytis, Sclerotinia i Monilinia.
Biologiczna ochrona roślin ma wiele zalet – na przykład , jej stosowanie nie przyczynia się do powstawania zjawiska odporności agrofagów na stosowane środki, szeroki zakres stosowania, bezpieczeństwo dla środowiska naturalnego i konsumenta, wzbogacanie bioróżnorodności czy długofalowe działanie wpływające na samoreprodukcję czynnika mikrobiologicznego w środowisku. Ważny jest fakt, że istnieje możliwość łączenia metody biologicznej i chemicznej. Pomimo zalet, należy jednak pamiętać, że środki te wymagają odpowiednich warunków stosowania i przechowywania. Są wrażliwe na niekorzystne warunki otoczenia, a ich skuteczność działania jest ograniczona. Pozyskiwanie izolatów o pożądanych właściwościach wiąże się także z wysoką ceną. Jednak badania pokazują, że wzrost plonów po ich zastosowaniu pokrywa zwiększone koszty.
W dalszej części wykładów prof. dr hab. inż. Marek Korbas omówił niezbędne zmiany oraz nowe podejście do technologii uprawy rzepaku. Przedstawił informacje na temat wpływu prawidłowego płodozmianu, optymalnego stanowiska, niszczenia i głębokiego przyorania resztek po zbiorze oraz efektów starannej i precyzyjnej uprawa pól pod zasiew, a także wysiewu w optymalnym terminie zalecanych ilości kwalifikowanych nasion czy uregulowania odczynu gleby (pH).
Zwrócił uwagę na obowiązkowe czyszczenie maszyn i sprzętu. Wskazał rolę postępu hodowlanego przy tworzeniu nowych odmian, stosowania innowacyjnych metod oraz tego, co jest ważne przy zakupie materiału siewnego.
Osobnym zagadnieniem, omawianym podczas konferencji był wpływ zmian klimatycznych na uprawy rzepaku. Wzrost średniorocznych temperatur w dużym stopniu wpływa na stan fizjologiczny roślin w ciągu dnia. Konieczne jest zatem stałe utrzymanie organów asymilacyjnych rośliny w dobrym stanie zdrowotnym. W tym celu należy stosować odpowiednio dobrane środki pomocnicze (adiuwanty czy kondycjonery wody). Ważne jest również zadbanie o odpowiedni stan fizyko-chemiczny cieczy roboczej.
Zmiany klimatyczne zmieniają zasięg różnych gatunków patogenów rzepaku. Dlatego tak istotny jest ich monitoring i przeprowadzanie zabiegów ochrony w optymalnyych terminach. Do podejmowania decyzji o przeprowadzeniu zabiegów zalecane jest korzystanie z platform wspomagających decyzje i ostrzegających o pojawiających się zagrożeniach ze strony agrofagów i pogody.
Na koniec Koordynator ds. SIR przedstawił wszystkim zebranym, czym jest Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, jakie są jej cele oraz na czym polega działanie „Współpraca”, informacje na temat tego, jak są tworzone i jak działają Grupy Operacyjne na rzecz innowacji (EPI).
W czasie przerw rolnicy wymieniali się doświadczeniami w uprawie oraz konsultowali się z doradcami oraz prelegentem.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Instytucją Zarządzającą Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Konferencja organizowana w ramach operacji do realizacji w Planie Operacyjnym Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2022-2023. Dotyczy Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) dla województwa dolnośląskiego.
Wojciech Karkulowski, DODR