zdrowie zwierząt oraz zwalczanie niektórych chorób

ZDROWIE ZWIERZĄT

Do wymogów wzajemnej zgodności wchodzi szereg regulacji dotyczących stosowania leków oraz zapobiegania chorobom zakaźnym u zwierząt.
Posiadacz zwierząt ma obowiązek posiadania ewidencji leczenia zwierząt
i przechowywania jej przez okres 5 lat od ostatniego wpisu. Weterynaryjne produkty lecznicze mogą być podawane zwierzętom tylko przez lekarza weterynarii i odnotowane w książce leczenia zwierząt. Po podaniu ich zwierzęciu należy bezwzględnie przestrzegać okresu karencji, niezbędnego do wydalenia z organizmu zwierząt substancji leczniczych.

Wymogi Wzajemnej Zgodności dotyczą:

1. Zakazu stosowania niektórych związków o działaniu hormonalnym lub tyreostatycznym oraz beta-agonistycznym.

Szczególnie niebezpieczne są związki o działaniu hormonalnym podawane zwierzętom w celach tuczu, a także inne związki o działaniu tyreostatycznym i beta-agonistycznym, które działają jako stymulatory wzrostu i powodują przyrosty masy ciała. Związki te odkładają się w mięsie, wpływają na obniżenie jakości mięsa
i produktów żywnościowych pochodzenia zwierzęcego i mogą być niebezpieczne dla konsumentów.

Wymogi obowiązujące wszystkich posiadaczy zwierząt:

  • dokumentacja leczenia zwierząt gospodarskich przechowywana jest przez utrzymującego zwierzęta przez 5 lat od daty dokonania ostatniego wpisu,
  • zakaz podawania zwierzętom gospodarskim i akwakultury oraz zwierzętom dzikim utrzymywanym jako zwierzęta gospodarskie związków o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i ß-agonistycznym, w celach inne niż lecznicze,
  • zakaz posiadania i przechowywania w gospodarstwie produktów leczniczych weterynaryjnych zawierających substancje o działaniu ß-agonistycznym, które mogą być stosowane w celu przyspieszenia porodu oraz estradiol 17ß lub jego estropodobne pochodne,
  • zabronione jest umieszczanie na rynku mięsa lub innych produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących od zwierząt, którym podawano substancje lecznicze
  • o działaniu estrogennym, androgennym lub gestagennym, jeżeli przed dokonaniem uboju zwierzęcia nie był przestrzegany okres karencji wymagany dla wydalenia z jego organizmu produktów leczniczych weterynaryjnych,
  • zakaz utrzymywania w gospodarstwie zwierząt akwakultury w organizmach, których
  • znajdują się lub u których wykryto substancje zabronione, chyba, że podawano je
  • w celach leczniczych,
  • zakaz umieszczania na rynku, uboju, przetwarzania zwierząt gospodarskich,
  • zwierząt dzikich utrzymywanych przez człowieka i zwierząt akwakultury,
  • w organizmach których znajdują się lub u których wykryto substancje zabronione z wyłączeniem przypadków, gdy użyte zostały w celach leczniczych,
  • zakaz wykonywania czynności zootechnicznych na zwierzętach przeznaczonych do chowu lub hodowli włącznie ze zwierzętami reprodukcyjnymi, które nie będą dalej wykorzystywane do celów rozpłodowych,

Wymogi obowiązujące hodowców ryb:

  • zakaz poddawania ryb zabiegom zmiany płci po ukończeniu przez nie 3 miesiąca życia.

2. Zapobiegania, kontroli i zwalczania niektórych przenośnych gąbczastych encefalopatii (TSE).

W celu zapobiegania i zwalczania TSE należy bezwzględnie przestrzegać warunków stosowania pasz zawierających białka zwierzęce w żywieniu zwierząt.

Wymogi dla posiadaczy przeżuwaczy:

  • przestrzeganie zakazu karmienia zwierząt przeżuwających białkiem pochodzenia zwierzęcego oraz paszami zawierającymi takie białka z wyłączeniem białka dopuszczonego do żywienia zwierząt na zasadzie odstępstw*,
  • rolnik jest obowiązany niezwłocznie powiadomić organ Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższy podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta), o każdym przypadku wystąpienia TSE,
  • w przypadku podejrzenia wystąpienia TSE, przestrzegany jest zakaz wywożenia
  • z gospodarstwa zwierząt gatunków wrażliwych na zakażenie TSE, do czasu uzyskania decyzji powiatowego lekarza weterynarii,
  • rolnik przestrzega nakazów i zakazów wynikających z decyzji wydanej przez powiatowego lekarza weterynarii oraz współdziała przy zwalczaniu TSE,
  • przestrzegany jest zakaz wprowadzania na rynek potomstwa, nasienia, zarodków i komórek jajowych zwierząt podejrzanych lub u których potwierdzono wystąpienie w ciągu dwuletniego okresu poprzedzającego lub w ciągu okresu, który nastąpił po wystąpieniu pierwszego objawu klinicznego choroby,
  • przestrzegany jest obowiązek posiadania świadectwa zdrowia wydanego przez urzędowego lekarza weterynarii w przypadku wprowadzenia na rynek lub przywozu na teren Polski bydła, owiec lub kóz, ich zarodków, nasienia i komórek jajowych

Dla posiadaczy nieprzeżuwaczy:

  • Przestrzegany jest zakaz karmienia zwierząt gospodarskich innych niż przeżuwacze (wyjątek: mięsożerne zwierzęta futerkowe) białkiem pochodzenia zwierzęcego, chyba, że rolnik posiada decyzję powiatowego lekarza weterynarii lub stosuje białka dopuszczone do żywienia zwierząt na zasadzie odstępstw*

Dla wszystkich posiadaczy zwierząt:

  • Rolnik utrzymujący w gospodarstwie zwierzęta przeżuwające i nieprzeżuwające, stosujący w żywieniu tych ostatnich białka pochodzenia zwierzęcego ma obowiązek takiej organizacji transportu, magazynowania, dystrybucji pasz, żeby na żadnym etapie nie doszło do zanieczyszczenia pasz dla przeżuwaczy białkiem pochodzenia zwierzęcego.

*W ramach odstępstw dopuszczone jest:

  1. Karmienie zwierząt białkami pochodzenia zwierzęcego oraz paszami zawierającymi takie białka, tj.: mlekiem, produktami na bazie mleka i siary, jajami i produktami jajecznymi, żelatyną pochodząca od nieprzeżuwaczy, hydrolizatami białkowymi pochodzącymi od nieprzeżuwaczy i otrzymanymi ze skór i skórek przeżuwaczy,
  2. Stosowanie w żywieniu zwierząt gospodarskich (za wyjątkiem bydła, owiec i kóz) następujących białek pochodzenia zwierzęcego: mączek rybnych, fosforanów dwuwapniowych i trójwapniowych, produktów z krwi (od nieprzeżuwaczy),
  3. Karmienie ryb mączkami z krwi pochodzącymi od nieprzeżuwaczy.


3. Choroby zakaźne zwierząt.

Do wymogów wzajemnej zgodności weszły tylko niektóre przepisy dotyczące zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych. Dotyczą one zgłaszania wybranych chorób oraz właściwego postępowania w przypadku pryszczycy.

Posiadacz zwierzęcia ma obowiązek natychmiastowego zgłoszenia podejrzenia choroby, a następnie zastosowania się do nakazów i zakazów wydawanych przez powiatowego lekarza weterynarii.

Wymogi Wzajemnej Zgodności w przypadku chorób zakaźnych dotyczą wszystkich posiadaczy zwierząt:

  • przestrzeganie obowiązku niezwłocznego powiadamiania Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego lekarza weterynarii (zgodnie z Dz. U. z 2008r. nr 213, poz.1342), burmistrza, wójta o podejrzeniu wystąpienia niżej wymienionych chorób:

        księgosusz, pomór małych przeżuwaczy, choroba pęcherzykowa świń, choroba
        niebieskiego języka, krwotoczna choroba zwierzyny płowej, ospa owiec i ospa kóz, pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej, afrykański pomór świń, choroba guzowatej skóry bydła, gorączka doliny Rift,

  • niezwłoczne powiadomienia Inspekcji Weterynaryjnej, najbliższego lekarza weterynarii, burmistrza, wójta o podejrzeniu wystąpienia lub wystąpieniu pryszczycy lub choroby niebieskiego języka,
  • nakaz pozostawienia zwierząt w miejscu przebywania i nie wprowadzanie tam innych zwierząt w przypadku wystąpienia lub podejrzenia wystąpienia pryszczycy.

Po dokonaniu zgłoszenia podejrzenia choroby zakaźnej posiadacz zwierzęcia jest zobowiązany do:

  • pozostawienia zwierząt w miejscu ich przebywania i nie wprowadzania tam innych zwierząt,
  • uniemożliwienia osobom postronnym dostępu do pomieszczeń lub miejsc, w których znajdują się zwierzęta podejrzane o chorobę czy o zakażenie lub zwłoki zwierzęce,
  • wstrzymania się od wywożenia i zbywania produktów, zwłok zwierzęcych, paszy, wody, ściółki, nawozów naturalnych innych przedmiotów znajdujących się w miejscu wystąpienia choroby,
  • udostępnienia Inspekcji Weterynaryjnej zwierząt i zwłok zwierzęcych do badań i zabiegów weterynaryjnych oraz udzielania wszelkich niezbędnych informacji mogących mieć znaczenie dla wykrycia choroby czy też źródeł zakażenia i zapobiegania rozszerzaniu się zakażenia. Po zawiadomieniu o podejrzeniu wystąpienia choroby gospodarstwo poddane zostaje urzędowemu nadzorowi do chwili stwierdzenia bądź wykluczenia choroby zakaźnej zwierząt.

Zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt w Polsce (Dz.U.2008 Nr 213, poz.1342), obowiązkiem zwalczania objęte są również, poza wymienionymi w wymogach wzajemnej zgodności również niżej wymienione choroby:

wścieklizna, zaraza płucna bydła, klasyczny pomór świń, afrykański pomór koni, grypa ptaków, rzekomy pomór drobiu, wąglik, gruźlica bydła, bruceloza bydła, kóz, owiec i świń, enzootyczna białaczka bydła, przenośne gąbczaste encefalopatie przeżuwaczy, zgnilec afrykański pszczół, zakaźna martwica układu krwiotwórczego ryb łososiowatych, zakaźna anemia łososi, wirusowa posocznica krwotoczna, bonamioza ((Bonamia ostreae oraz Bonamia exitiosa), marteilioza, perkinsoza, mikrocytoza, zespół Taura, choroba żółtej głowy, zespół WSS, zakażenie herpeswirusem koi, epizootyczna martwica układu krwiotwórczego, zakaźny zespół owrzodzenia.

Opracowano na podstawie poradnika dla rolników „Zasady otrzymywania dopłat bezpośrednich a obowiązek spełnienia przez gospodarstwo zasad wzajemnej zgodności ze szczególnym uwzględnieniem programu zwalczania chorób zakaźnych” CDR Radom