Wyjazd studyjny - Rozwój małych gospodarstw i wiejskiej przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Dolnego Śląska

Uczestnicy trzydniowego wyjazdu studyjnego do powiatu karkonoskiego i świdnickiego odwiedzili innowacyjne gospodarstwa, które skorzystały z unijnych funduszy, przeznaczonych na przetwórstwo. W dniach 28-30 października pojechali do Łomnickiej Hali Mlecznej, agroturystyki „Czerwony Dworek”, browaru „Mariental” i zagrody edukacyjnej „Dębowy Zakątek”.

Rozwój gospodarstw
Częścią wyjazdu studyjnego było szkolenie, podczas którego przedstawicielka Lokalnej Grupy Działania „Partnerstwo Ducha Gór ” Dorota Goetz prezentowała możliwości pozyskiwania środków na rozwój gospodarstw w różnych dziedzinach produkcji rolno-spożywczej. Podczas szkolenia zostały pokazane przykłady innowacyjnych rozwiązań w małych gospodarstwach rolnych na terenie Dolnego Śląska, a także unijne certyfikaty i systemy jakości żywności.

Sery Łomnickie
Podczas wizyty w Łomnickiej Hali Mlecznej uczestnicy wyjazdu wysłuchali historii tego wielopokoleniowego przedsięwzięcia. W rodzinnym gospodarstwie Bożeny i Daniela Sokołowskich sery są produkowane naturalnie, w tradycyjny sposób. Część z nich została wpisana na Listę Produktów Tradycyjnych, prowadzoną przez ministerstwo rolnictwa. Gospodarze prowadzą sklepik, w którym obok serów można kupić i inne produkty lokalne. Część serów nazwana została nazwami szczytów i gór Karkonoskich (Śmielec, Pohulanka, Koziniec, Krowiniec itp.), aby pokazać więź z regionem i popularyzować turystykę kulinarną.

Klientami Serów Łomnickich są przede wszystkim turyści odwiedzający Łomnicką Halę Mleczną. W sklepiku mogą zrobić zakupy, spróbować sera, wypić kawę, czy lodów z koziego i owczego mleka. W tym samym obserwują produkcję i dojrzewanie serów przez przeszklone ściany. Gospodarstwo przyjmuje grupy w rożnym wieku, chcąc popularyzować wiedzę o ekologii, zdrowej żywności i tradycjach regionu.

Agroturystyka Czerwony Dworek 
Czerwony Dworek 8 to agroturystyka w Karkonoszach, a jednocześnie późnobarokowy wiejski dom, znajdujący się na uboczu Mysłakowic, u podnóża Karkonoszy.

Jego właścicielem jest Maciej, z zawodu muzyk, który stworzył miejsce dla gości, które prowadzi z żoną i córeczką. Czerwony Dworek to dom i przestrzeń, gdzie gospodarze dbają i o historię, i komfort turystów. Przez lata znajdowali i reanimowali stare przedmioty codziennego użytku, zachowywali i odkrywali faktury i kolory oryginalnych materiałów, kolekcjonowali zapachy. 

Czerwony Dworek organizuje Festiwal Sztuki Współczesnej „Grzybobranie im. Johna Cage’a”, rezydencje twórcze dla artystów wizualnych i dźwiękowych oraz prowadzi otwarte działania warsztatowe.
Do dyspozycji odwiedzających jest tu jednopokojowy apartament na parterze, dwupokojowe mieszkanie na piętrze. Jest też możliwość wynajęcia całego domu z salą kominkową. Goście mogą korzystać z dużego ogrodu

Dom jest otwarty dla gości przez cały rok i przyjazny dla wszystkich – na rodzinny wypad weekendowy lub dłuższy pobyt w Karkonoszach, wakacje z psem czy romantyczny wyjazd..

Browar Mariental na piwnej mapie
Przywilej warzenia piwa wraz z prawami miejskimi jako jeden z pierwszych otrzymał Lwówek Śląski. Również Wrocław oraz Świdnica to ważne punkty nie tylko na dolnośląskiej, ale i polskiej mapie piwnej. Tradycja browarnicza regionu jest zatem bogata i chociaż przez ostatnie dziesięciolecia wydawało się, że jest już historią, w ostatnich latach pojawiły się nowe, lokalne koncepty. 
Jednym z nich jest Browar Mariental, który powstał kilka lat temu przy „U Hochoła". Kieruje nim piwowar Michał Piotr Stępień. Dziś warzy pięć rodzajów piwa, ich nazwy nawiązują nazwami do najbliższej okolicy – Orle Pils, Szrenickie Pszeniczne, Wysoki Kamień Koźlak, Kamieńczyk American Pale Ale oraz Jakuszyckie Polskie Ale.

Mariental to dawna nazwa dzisiejszego Marysina, dzielnicy Szklarskiej Poręby, w której znajduje się i browar, i restauracja. Według legendy w 1578 roku osiedliła się tu uciekająca przed prześladowaniami religijnymi protestantka z Czech Maria Pluchova. W XVII wieku zaczęły przybywać kolejne grupy uciekinierów, a powstałą kolonię nazwano właśnie od imienia pierwszej osadniczki. Mariental nigdy nie stał się samodzielną wsią. Do dziś jest to willowa część Szklarskiej Poręby z pensjonatami i domami wczasowymi.

Browar Mariental kieruje się zasadami, którym hołdowali dawni browarnicy – piwo ma być produkowane z najlepszego słodu i równie dobrego chmielu. Podtrzymując tradycję warzenia, we wnętrzach Browaru Mariental goście mogą znaleźć wspomnienia o dawnych browarach z okolicy.
Podczas spotkania z uczestnikami wyjazdu Michał Piotr Stępień opowiedział o produktach i procesie powstawania tego karkonoskiego trunku.
Browar zdobył liczne nagrody i wyróżnienia, wśród nich jest Certyfikat Karkonoskiej Marki Lokalnej, przyznawany przez Lokalną Grupę Działania Partnerstwo Ducha Gór.


Z wizytą w Dębowym Zakątku
Zagrodę edukacyjną w Dębowym Zakątku prowadzi Agnieszka Richter z mężem. Gospodarstwo w otoczeniu starych dębów znajduje się w Grodziszczu pod Świdnicą. 
Zagroda stawia na edukację za pomocą zabawy, kontakt z przyrodą oraz naukę poprzez doświadczenie i sensorykę. 

Gospodarze przyjmują grupy szkolne i przedszkolne. Wspólnie z dziećmi lub młodzieżą odkrywają świat przyrody – dziko rosnących roślin, ale i roślin uprawianych w gospodarstwie i przydomowym ogródku. 

Przybliżąją codzienną pracę rolnika, wyznaczaną rytem pór roku. Wiosną pokazują budzącą się do życia przyrodę, sadzą i sieją rośliny. Jesienią kiszą warzywa i tworzą z nich nietuzinkowe kompozycje w słoikach. Przedstawiają gościom króla jesieni, czyli ziemniaka, jego smak i zasady uprawy. Oferują również program poświęcony jesiennym dębom – chlubie gospodarstwa. W programie edukacyjnym znalazły się warsztaty przyrodniczo-rękodzielnicze (magnesy roślinne, łapacze snów, las w słoiku), do których dzieci wykorzystują materiały zebrane podczas spaceru edukacyjnego. Organizują także zabawę terenową – poszukiwanie kolorów jesieni lub dla nieco starszych – quest po zabytkowych terenach wsi Grodziszcze. 

Spotkanie grupy rolników, przetwórców, osób prowadzących zagrody edukacyjne  i agroturystyki na Dolnym Śląsku było okazją do wymiany wiedzy i doświadczeń. 

Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Operacja opracowana przez Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą we Wrocławiu, organizowana w ramach operacji do realizacji w Planie Operacyjnym Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2024-2025. Dotyczy Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego (SIR).

Katarzyna Cymbała, Dział Rozwoju Obszarów Wiejskich, DODR