Racjonalne wykorzystanie zasobów wodnych na Dolnym Śląsku relacja z konferencji podsumowującej projekty LPW realizowane w 2022 roku
W środę, 14 grudnia 2022 roku, we Wrocławiu odbyła się konferencja podsumowująca 26 wyjazdów studyjnych, zrealizowanych w ramach projektów związanych z tworzeniem i funkcjonowaniem Lokalnych Partnerstw ds. Wody.
W konferencji Racjonalne wykorzystanie zasobów wodnych na Dolnym Śląsku uczestniczyło 60 osób, w tym członkowie Dolnośląskich Partnerstw ds. Wody (DPW), przedstawiciele zespołu eksperckiego reprezentujący instytucje naukowo-badawcze – Politechnikę Wrocławską oraz Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, przedstawiciele doradztwa rolniczego pełniący funkcję koordynatorów ds. SIR, zajmujący się Lokalnymi Partnerstwami ds. Wody, przedstawiciele jednostek samorządowych, pracownicy Rejonowych Związków Spółek Wodnych, Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, Miejskich Przedsiębiorstw Wodociągów i Kanalizacji, Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych, Lasów Państwowych, a także inne osoby zainteresowane tematyką innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, w obszarze racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi.
Prelegentami konferencji byli prof. dr hab. inż. Andrzej Żyromski z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, dr hab. inż. Bartosz Kaźmierczak – Dziekan Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej, profesor uczelni, dr inż. Marcin Wdowikowski z Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej oraz Piotr Mirek – Starszy Specjalista Służby Leśnej ds. Ochrony Przyrody w Nadleśnictwie Zdroje. Celem konferencji było podsumowanie wyjazdów studyjnych zrealizowanych na terenie Dolnego Śląska w 2022 roku, wymiana wiedzy i doświadczeń, a także zaprezentowanie innowacyjnych rozwiązań związanych z gospodarowaniem zasobami wodnymi.
Innowacje i wspólne projekty
Dr hab. inż. Bartosz Kaźmierczak zaprezentował temat Rozwój innowacji w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Omówił proces zarządzania innowacjami, hierarchię potrzeb usług wodnych, a także przykładowe problemy do rozwiązania i proponowane zmiany w usługach wodnych. Wskazał główne instytucje finansujące przedsięwzięcia związane z poprawą gospodarki wodnej oraz przedstawił przykładowe projekty, mające na celu zoptymalizowanie zużycia wody i sprzyjające jej retencjonowaniu. Prelegent poruszył zagadnienie rozproszonej retencji, uwzględniającej powtórne wykorzystanie wody, m. in. do spłukiwania toalet, podlewania zieleni czy hydroponicznej uprawy roślin. Zachęcił uczestników do podejmowania wspólnych inicjatyw na rzecz poprawy gospodarki wodnej na Dolnym Śląsku i realizacji projektów wspólnie z Politechniką Wrocławską.
Wodne eksperymenty
O znaczeniu wody w środowisku, badaniach eksperymentalnych oraz rozwiązaniach praktycznych opowiedział prof. dr hab. inż. Andrzej Żyromski z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Zaprezentował uczestnikom konferencji wyniki wieloletnich badań związanych z parowaniem, nawadnianiem i wzrostem roślin w różnych warunkach. Scharakteryzował rodzaje deszczomierzy i innych urządzeń, niezbędnych podczas prowadzenia obserwacji agrometeorologicznych oraz wytłumaczył, dlaczego warto infiltrować wodę deszczową.
Wspólnie dla retencji
Wyzwania i perspektywy retencji w zmieniającym się środowisku omówił dr inż. Marcin Wdowikowski z Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej. Poruszył zagadnienie adaptacji miast do zmian klimatu oraz zielonej i niebieskiej infrastruktury. Przedstawił zagadnienie zmienności przestrzennej opadów oraz reżimu hydrologicznego cieków na przestrzeni lat. Jako propozycję działań dla poprawy gospodarki wodnej wskazał wdrażanie zintegrowanych programów wodno-ściekowych, współpracę nauki z przemysłem i samorządami, systemowe programy inwestycyjne, a także edukację społeczności lokalnej. Zaznaczył, jak istotną rolę w procesie racjonalnego zarządzania zasobami wodnymi mogą pełnić Lokalne Partnerstwa ds. Wody.
Woda w lesie
Działania podejmowane w celu poprawy retencji na terenach leśnych omówił Starszy Specjalista Służby Leśnej ds. Ochrony Przyrody w Nadleśnictwie Zdroje Piotr Mirek. Zaprezentował obecnie realizowane projekty, czyli kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych, kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach górskich, kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów oraz kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe.
W Nadleśnictwie Zdroje
Mała retencja w Nadleśnictwie Zdroje jest realizowana poprzez ograniczanie odwodnienia terenów torfowisk, zmniejszanie spływu powierzchniowego w zlewniach, lokalizację małych progów poprzecznych, zastawek, opóźniaczy odpływu na rowach, zabudowę dawnych szlaków zrywkowych, stosowanie biologicznej naturalnej regulacji rzek i potoków, odbudowę, budowę, modernizację małych zbiorników wodnych, powstrzymanie degradacji i budowę nowych urządzeń piętrzących.
Operacja realizowana przez Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą we Wrocławiu. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 ‒ Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Dotyczy Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR).
Magdalena Kuryś DODR
