Dolnoślązacy nagrodzeni za ekologię
Tytuł najlepszego doradcy ekologicznego 2025 w Polsce otrzymała Małgorzata Rucińska z PZDR Chojnów. Właścicielem najlepszego gospodarstwo ekologicznego 2025 i zdobywcą I miejsca jest Michał Wydra z Zalesia w powiecie lwóweckim. II miejsce w kategorii Najlepszy przetwórca ekologiczny 2025 to „Wańczykówka” z Krzeszowa w powiecie kamiennogórskim.
Nagrody zostały wręczone 26 września w Poznaniu, na Międzynarodowych Targach Poznańskich, podczas konferencji „Rolnictwo ekologiczne – szansa dla rolników i konsumentów”, organizowanej przez Centrum Doradztwa Rolniczego Radom, we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Najlepszy doradca ekologiczny 2025
Małgorzata Rucińska
Małgorzata Rucińska została najlepszym doradcą ekologicznym w kraju, w 2025 roku. W konkursie biorą udział osoby wpisane na listę doradców rolniczych, prowadzoną przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, które świadczą rolnikom usługi w zakresie rolnictwa ekologicznego.
Kryteria oceny obejmowały liczbę gospodarstw objętych stałą i nową pracą doradczą w zakresie systemu rolnictwa ekologicznego, pomoc rolnikom w realizacji zobowiązań w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne”, promocję gospodarowania i doradztwo dotyczące przetwórstwa metodami ekologicznymi, doskonalenie wiedzy w zakresie systemu rolnictwa ekologicznego, różne inicjatywy w zakresie popularyzacji ekologicznego systemu produkcji, a także współpracę z rolnikami ekologicznymi.
Najlepsze gospodarstwo ekologiczne 2025
Michał Wydra
Zalesie, powiat lwówecki
Gospodarstwo Michała Wydry jest położone w Zalesiu, w powiecie lwóweckim. Zalesie to osada położona w gminie Lubomierz, pomiędzy Jelenią Górą a Świeradowem Zdrój, przy zachodniej granicy Polski. Siedziba gospodarstwa mieści się w starym folwarku, któremu gospodarze starają się przywrócić dawną świetność, zachowując pierwotną architekturę.
Ekologiczna produkcja rolna w gospodarstwie Michała Wydry jest prowadzona na powierzchni 180,14 ha (produkcja roślinna i zwierzęca). W strukturze zasiewów znajduje się gryka zwyczajna, owies, pszenica, orkisz ozimy, soja, ostropest plamisty, kukurydza cukrowa oraz koniczyna biała. W gospodarstwie jest zróżnicowana struktura upraw. Część upraw rolnik przeznacza na potrzeby produkcji zwierzęcej. Standardową w gospodarstwie praktyką jest wysiew poplonów i wsiewek w zboża. Oznacza to, że roślinność pokrywa powierzchnię pól tak długo, jak to możliwe, również zimą.
W gospodarstwie prowadzony jest ekologiczny chów bydła opasowego rasy Limousine – stado liczy 91 sztuk. Stado podstawowe to 55 krów mamek. Wielkość produkcji zwierzęcej bilansuje się z produkcją roślinną. Pastwiska są podzielone na kwatery. Na mniejszych pastwiskach prowadzony jest wolny wypas. Zwierzęta są żywione własnymi paszami – głównie zielonką, sianem i sianokiszonką, uzupełnianymi w miarę potrzeby paszami treściwymi z własnego gospodarstwa. W okresie pastwiskowym zwierzęta przebywają na pastwiskach.
Obsada i obciążenie pastwisk nie są zbyt duże. Niedojady są wykaszane. Bydło jest utrzymywane w systemie wolnostanowiskowym, w oborze na głębokiej ściółce. Zwierzęta mają zapewniony dobrostan, korzystają z wybiegów przez cały rok. Gospodarstwo dysponuje profesjonalnym sprzętem do prowadzenia upraw ekologicznych na wysokim poziomie.
W gospodarstwie prowadzona jest racjonalna gospodarka wodna, rowy są konserwowane we własnym zakresie. Tylko nadmiar wody jest odprowadzany z pól. W zagłębieniach terenu powstały oczka wodne, zasilane naturalnie ze źródeł. Na każdym pastwisku jest oczko przystosowane do pojenia bydła. W gospodarstwie zachowano zadrzewienia śródpolne, naturalne kamieńce oraz aleje starych dębów.
Najlepszy przetwórca ekologiczny 2025
Wańczykówka
Lucyna i Sylwester Wańczyk
Krzeszów, powiat kamiennogórski
Lucyna i Sylwester Wańczykowie prowadzą 70-hektarowe gospodarstwo ekologiczne z przetwórnią, serowarnią i sklepem. W Wańczykówce uprawiane są zboża, bobowate, mieszanki traw, uprawy warzywnicze, sadownicze i jagodowe oraz trwałe użytki zielone (łąki i pastwiska). Produkcja roślinna jest prowadzona pod potrzeby produkcji zwierzęcej. Rolnicy sprzedają warzywa, owoce oraz część zbóż.
Wańczykówka prowadzi chów bydła mlecznego i kóz (bydło rasy jersey oraz czerwono-białe o mlecznym typie użytkowania, przystosowane do lokalnych warunków). Gospodarz składa wnioski o płatność dobrostanową, dotyczącą wypasu krów mlecznych i zwiększonej powierzchni w budynkach.
W sklepie w gospodarstwie można kupić wytwarzane na miejscu produkty ekologiczne i warzywa oraz produkty ekologiczne i naturalne lokalnych producentów. Rolnicy zajmują się konfekcjonowaniem ekologicznych ziół i przypraw używanych w serowarstwie oraz wsadów owocowych (dodatków do jogurtów), stosowanych w przetwórni. Razem z innymi rolnikami Sylwester Wańczyk założył Grupę Sprzedażową z ziemi, czyli grupę lokalnych rolników i producentów, wspólnie oferujących swoje wyroby w ramach sprzedaży bezpośredniej.
Wańczykówka znajduje się w bazie gospodarstw demonstracyjnych. Przyjmuje grupy rolników i dzieli się doświadczeniem w prowadzeniu produkcji ekologicznej i serowarstwa. Szkoli serowarów i prowadzi sklep internetowy, w którym można kupić wszystko to, co niezbędne do produkcji sera. Gospodarstwo współpracuje z Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu i przyjmuje studentów na praktyki.
Gospodarstwo jest częścią Dolnośląskiego szlaku tematycznego, związanego z mleczarstwem i pszczelarstwem. Szlak prowadzi przez 21 gospodarstw, w których można spróbować świeżego mleka, serów czy miodu.
Sylwester Wańczyk jest Prezesem i założycielem Stowarzyszenia Serowarów Farmerskich i Zagrodowych. Gospodarz jest głównym twórcą i organizatorem Wielkiego SER-wowania, organizowanego przez Stowarzyszenie we współpracy z DODR. Jest to cykl organizowanych co roku szkoleń, konferencji wyjazdów studyjnych i targów sera.
Wszystkim laureatom gratulujemy.
Urszula Bogusiewicz, Urszula Kozaczuk DODR, REiOŚ
